Habere gitmek için tıklayın.

'Sadece 2023 yılında 20 milyonun üzerinde suç var'

Yıllardır Türkiye genelinde hem şiddetle mücadele konusunda hem de araştırmacı kimliği ile sayısız projeye imza atan Şiddetle Mücadele Vakfı (HEGEM) Başkanı, Editör/Yazar, Sosyal Bilimci Adem Solak, şu an adliyelerde 60 milyonun üzerinde açık dosya olduğunu, bunun sadece 20 milyonunun ise 2023 yılına ait olduğunu ifade etti. Solak, şiddetle mücadelenin yalnızca kolluk kuvvetlerle değil, sivil bir hareket olarak sürekli olması gerektiğini belirtti

TÜRKİYE'DE ilk şiddetle mücadele derneğini ve vakfını kuran Adem Solak, şiddetin ülkemizde ortalamanın üzerinde bir oranla arttığını dile getirdi. Görevi şiddetle mücadelere olan kurum ve kuruşların şiddetin dinamiğini anlamada güçlük çektiğini belitti. Şiddetle mücadele ile ilgili çarpıcı açıklamalarda bulunan Solak, bu hafta Pazartesi Sohbeti'nin konuğu oldu.
İşte Adem Solak ile gerçekleştirdiğimiz sohbetten satır başları:

-Öncelikle sohbetimize katıldığınız için teşekkür ederiz. Sizi biraz tanıyabilir miyiz, Adem Solak kimdir?
5 yıl ilkokul öğretmenliği, 10 yıl lise öğretmenliği ve müdürlüğü görevlerinde bulunmak üzere 15 yıl MEB'de çalıştım. 20 yıl üniversitelerde öğretim görevlisi olarak çalıştım. 40 yıldır eğitimcilik görevi yanında ceza infaz kurumlarında terapist ve araştırmacı olarak görevler yürüttüm. Bu süre içerisinde değişik projeler bağlamında ya da Adalet Bakanlığı ile geçici görevli olarak ülke düzeyinde çok sayıdaki ceza infaz kurumlarında yaklaşık 6 bin mahkumla birebir çalışma yaptım. 2007 yılında TBMM Şiddet Araştırma Komisyonu uzmanı olarak görev yaptım. Adalet Bakanlığı&UNICEF “Etkin Hükümlü Projesi" Ulusal Koordinatörü olarak ceza infaz kurumları saha çalışmalarını yürüttüm. Türkiye’de ilk şiddetle mücadele derneğini ve vakfını kurdum. Türkiye’de üniversitelerde ilk şiddetle mücadele araştırma merkezi kuruluşunu gerçekleştirdim, merkez müdürlüğünü yaptım. İnsan Haklar ve Sosyal Arabuluculuk Akademisini kurdum. Halen Mağdurlar için Adalet Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve HEGEM Vakfı Genel Başkanı olarak çalışmalarını ülke düzeyinde yürütmekteyim.
Editör ve yazar olarak 50’den daha fazla bilimsel eseri toplum hayatına kazandırdım. “Çocuklarda Şiddet Duyguları Açısından Anne-Baba Eğitimi eserimin baskısı 300 binin üzerine çıktı. Bu eserin dışında en önemli 3 eserim; Gençlik ve Şiddet, Küresel Şiddet Politikaları ve Terör ve Türkiye'nin Suç Haritası.
-Kısaca HEGEM'i bilmeyen okuyucularımız için biraz tanıtabilir misiniz? Vakıf olarak ne gibi faaliyetleriniz var?
HEGEM Vakfı 2003 yılında Trabzon’da önce dernek olarak kuruldu. “Hayatboyu Eğitim ve Kişisel Gelişim Merkezi Derneği” adıyla. Dernek olarak çok sayıda bölgesel ve ülke düzeyinde çok sayıda bilimsel faaliyetler gerçekleştirildi. Bu faaliyetlerden en önemlisi 2003 yılında HEGEM Yayınevi'nin kurulması ve 2006 yılında Trabzon’da “Uluslararası Şiddet Kongresi” yapılması sayılabilir. HEGEM, dernek olarak bir yılda 4 bin üyeye ulaştı.
Faaliyetlerimiz:
1. Şiddet ve suç araştırmaları
2. İllerin sosyal Risk Haritalarının oluşturulması
3. Psiko-sosyal destek hizmetleri
4. Ceza İnfaz uygulamaları bağlamında hizmet modelleri geliştirilmesi ve mahkümların infaz
sonrası topluma uyum programları
5. Felsefe terapisi uygulamaları
6. Her türlü şiddetle sivil mücadele modellerinin geliştirilmesi ve ilgili sertifikalı eğitim
programları
7. Sosyal arabuluculuğun Türkiye çalışmaları
8. İnsan Hakları eğitim programlarının geliştirilmesi ve bağlı sertifika programlarının
üniversitelerle ve paydaş kurumlarla yürütülmesi

-Üniversiteler ile anlaşmalı olarak sertifika programlarınız var. Bunlar neler?
Ülkemizin tüm bölgelerinden olmak üzere 27 devlet üniversitesi ile 10’ar yıllık iş birliği protokolleri yaptık; bu örnek Cumhuriyet tarihinde ilk kez yaşandı. Telif hakları vakfımıza ait olan ve bakanlık, üniversite iş birliği ile yürüttüğümüz sertifika programları şunlardır:
1. Yeminli Sosyal Arabuluculuk
2. Yeminli Şiddet Önleme Formatörlüğü
3. Yeminli İnsan Hakları Danışmanlığı
4. Kampüs Arabuluculuğu
5. Okul Merkezli Sosyal Arabuluculuk
6. Aile Temelli Arabuluculuk
7. Kentsel Arabuluculuk

-Sizce şiddetin temelinde ne gibi faktörler yatıyor?
Şiddetin ülkemizde normalin çok üstünde bir oranla artmasının en önemli sebepleri şöyledir: İlgili kurumların plan ve model yetersizlikleri; üst politika belgelerinde bakanlıklar için tanımlanan işlerin, yine bakanlıklar tarafından yeterince yapılmaması. Şiddet üzerine devletin gerçekçi anlama ve önleme politikalarının olmaması. İllerin/bölgelerin sosyal risk haritalarının TBMM Şiddet Araştırmaları Raporunda (2007)öngörüldüğü halde yapılmamış olması. Kuralsız ve zorunlu göçler. Ekonomik, siyasi ve sosyal krizler.

-Türkiye'de devlete bağlı kurumlarının şiddetle mücadele için yaptığı çalışmaları yeterli buluyor musunuz?
Görevi şiddetle mücadele olan kurum ve kuruluşlar, şiddeti, türlerini ve şiddet davranışlarının dinamiğini doğru tanımlamakta sıkıntı çektiklerinden, yapıp ettikleri de sorun çözücü nitelikte olmuyor. Devlet kurumları suç olayları ile uğraşmanın şiddeti anlama ve önlemeden farklı bir olgu olduğunu anlamaları lazım. Şiddetle mücadele kolluk kuvvetleriyle değil, öncelikle sivil hareket olarak sürekli ve bir seferberlik şeklinde olmalı, başka türlü sonuç alınamaz. Devlet kurumları ve onların yöneticileri “Bu iş bizim yaptığımız gibi ve bizim yaptığımız kadar olur” ön yargısı ve ısrarından vazgeçmeli. Ülkemizde var olan anlayış, yöntem ve uygulamalar çözüm olabilse idi, şu an adliyelerde icra-iflas dahil 60 milyonun üzerinde açık dosyamız olmazdı.

-Sizce anayasa ve yargının kararları şiddetin önüne geçmek için caydırıcı güçte mi?
Sadece kanun gücü ile şiddet asla önlenemez; bütün uluslararası bilimsel çalışmalar bu yönde sonuçlar ortaya koymuştur.

-Sizce şiddet ile mücadele için atılması gereken ilk adım nedir?
Eğer ülke düzeyinde (özellikle eğitim-öğretim kurumlarında) insan hakları, şiddetle sivil mücadele ve sosyal arabuluculuk alanında yeterince saha aktörünüz yoksa şiddetle mücadele etme şansınız da yoktur. İlk adım çok sektörlü olarak atıldı:
Bakanlık, üniversite ve STK ortaklığı ile cumhuriyetin yeni yüzyılına girerken “İNSAN HAKLARI, ŞİDDETLE SİVİL MÜCADELE VE SOSYAL ARABULUCULUK BİLİNCİNİ GÜÇLENDİRİCİ SAHA AKTÖRLERİ YETİŞTİRİLMESİ SEFERBERLİĞİ: 2024-2034” remen başlatıldı.

- Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Psikolojik şiddet türü olsun, diğer türler olsun, şiddet çeşitlerinin ve nedenlerinin kısa anlatımlarla ifade edilmesi zorunluluğu çok işe yaramaz; yanlış ve eksik anlamalara yol açabilir. Şiddetin her türlüsünün her yerde olduğunun somut göstergesi yukarıda paylaşılan Adli Sicil ve İstatistik verileri. Sadece 2023 yılında Cumhuriyet Başsavcılıkları açık dosyalarında yer alan suç sayısı 20 milyonun üzerindedir. Bu ürkütücü istatistikleri yok saymak, yarınlarda risklerin çok daha büyümesine yol açacaktır. Bu nedenle son sözüm şudur; adalet sadece adliye koridorlarında aranmaz; görevini yapmayan ya da eksik bırakan her bürokrat, çocuklara, ailelere ve tüm topluma adaletsizlik yapıyor demektir ve bu anlayışa ulaşamadığımız sürece şiddetten doğan korkunç zararlarımızın sonu gelmeyecektir.

“Kamu görevlilerinden adalet, dostlarımızdan sadakat ve parasını
ödediğimiz kimselerden mal veya hizmet temini bekleriz.
Bu beklentiler karşılanmadığında sadece üzülmekle kalmayız;
aynı zamanda kendimizi ihanete uğramış hissederiz.”
(Judith N. SHKLAR: Adaletsizliğin Veçheleri)

HEGEM Başkanı, Editör/Yazar, Sosyal Bilimci Adem Solak

Şiddetle Mücadele Vakfı (HEGEM) ile Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK) arasında “İnsan Hakları, Şiddetle Sivil Mücadele ve Sosyal Arabuluculuk Projesi ( 2021-2030)” kapsamında işbirliği protokolü imzalandı.